بلا برای اولیاء
از این رو است که وقتی خدا نسبت به بندهای از بندگانش لطف مخصوصی
دارد او را گرفتار سختیها میکند . جمله معروف " البلاء للولاء " مبین
همین اصل است .
در حدیثی از امام باقر ( ع ) آمده است که :
« ان الله عز و جل لیتعاهد المؤمن بالبلاء کما یتعاهد الرجل اهله
بالهدیة من الغیبة » ( 2 ) .
" خدا از بنده مؤمنش تفقد میکند و برای او بلاها را اهداء مینماید
همانطوری که مرد در سفر برای خانواده خودش هدیهای میفرستد " .
در حدیث دیگر از حضرت امام صادق ( ع ) آمده است :
« ان الله اذا احب عبدا غته بالبلاء غتا » ( 3 ) .
" خدا زمانی که بندهای را دوست بدارد او را در دریایی شدائد غوطهور
میسازد " .
یعنی همچون مربی شنا که شاگرد تازه کار خود را وارد آب میکند تا تلاش
کند و دست و پا بزند و در نتیجه ورزیده شود و شناگری را یاد بگیرد ، خدا
هم بندگانی را که
پاورقی :
. 1 این مطلب با نفی حرج و دشواری در دین که جزء مطالب مسلم و قطعی
است منافات ندارد ، زیرا مقصود از نفی حرج این نیست که در دین ، تمرین
و تکلیف وجود ندارد ، بلکه مقصود این است که در دین ، دستورهایی که
مانع پیشرفت انسان باشد و مزاحم فعالیت صحیح باشد وجود ندارد . قوانین
دینی طوری وضع شده است که نه دست و پاگیر است و نه تنبل پرور .
. 2 بحار الانوار ، ج 15 ، جزء اول ص 56 ، چاپ کمپانی ، نقل از کافی .
. 3 بحار الانوار ، ج 15 ، جزء اول ص 55 ، چاپ کمپانی ، نقل از کافی .
دوست میدارد و میخواهد به کمال برساند ، در بلاها غوطهور میسازد . انسان
اگر یک عمر درباره شنا کتاب بخواند ، تا در آب نرود شناگر نمیشود ،
زمانی شناگری را میآموزد که عملا در آب قرار گیرد و مبارزه با غرق شدن را
تمرین کند و احیانا خود را با خطر غرق شدن در صورت دیر جنبیدن مواجه
ببیند . انسان باید در دنیا شدائد ببیند تا خروج از شدائد را یاد بگیرد ،
باید سختیها ببیند تا پخته و کامل گردد .
درباره بعضی از پرندگان نوشتهاند که وقتی بچهاش پر و بال در میآورد ،
برای آنکه پرواز کردن را به او یاد بدهد او را از آشیانه بیرون میآورد و
بر اوج فضا بالا میبرد و در وسط آسمان رها میسازد ، بچه حیوان قهرا به
تلاش میافتد و حرکتهای نامنظم کرده پر و بال میزند تا وقتی که خسته میشود
و نزدیک است سقوط کند ، در این وقت ما در مهربان ، او را میگیرد و روی
بال خود نگه میدارد تا خستگیش رفع شود ، همین که اندکی آسایش یافت ،
بار دیگر او را در فضا رها میکند و به تلاش وادار مینماید ، تا وقتی که
خسته میشود و او را میگیرد . این عمل را آنقدر تکرار میکند تا بچهاش
پرواز کردن را یاد گیرد .
پیغمبر اکرم ( صلی الله علیه و آله و سلم ) به خانه یکی از مسلمانان
دعوت شدند ، وقتی وارد منزل او شدند مرغی را دیدند که در بالای دیوار تخم
کرد و تخم مرغ نیفتاد یا افتاد و نشکست . رسول اکرم در شگفت شدند .
صاحب خانه گفت : آیا تعجب فرمودید ؟ قسم به خدایی که تو را به پیامبری
برانگیخته است به من هرگز آسیبی نرسیده است . رسول اکرم برخاستند و از
خانه آن مرد رفتند ، گفتند کسی که هرگز مصیبتی نبیند ، مورد لطف خدا
نیست ( 1 ) .
از حضرت صادق ( ع ) روایت شده است که :
« ان اشد الناس بلاء الانبیاء ، ثم الذین یلونهم ، ثم الامثل فالامثل »
( 2 ) .
" پر گرفتاری ترین مردم انبیاء هستند ، در درجه بعد کسانی که از حیث
فضیلت بعد از ایشان قرار دارند ، و سپس هر کس که با فضیلت تر است به
ترتیب از بالا به پایین " .
در کتب حدیث ، بابی اختصاص یافته است به شدت ابتلاء امیرالمؤمنین
علیهالسلام و امامان از فرزندان او .
پاورقی :
. 1 بحار الانوار ، ج 15 ، جزء اول ص 56 ، چاپ کمپانی ، نقل از کافی .
. 2 بحار الانوار ، ج 15 ، جزء اول ص 53 ، چاپ کمپانی ، نقل از کافی .
بلا از برای دوستان خدا لطفی است که سیمای قهر دارد ، آنچنانکه نعمتها
و عافیتها برای گمراهان و کسانی که مورد بی مهری پروردگار قرار میگیرند
ممکن است عذابهایی باشند اما به صورت نعمت ، و قهرهایی به قیافه لطف
.